Το χέρι του παπά

Ήρθε σήμερα το πρωί στο ναό μια μανούλα με την οκτάχρονη κόρη της. Στο αντίδωρο, γυρνά η μανούλα στο κοριτσάκι και του λέει “φίλα το χέρι του παπούλη” ενώ το παιδί παράλληλα με κοίταζε μ’ ένα αγουροξυπνημένο βλέμμα γεμάτο απορία. “Φίλα το χέρι του παπούλη” συνέχισε η μητέρα να λέει επιτακτικά στην κόρη της. Τέλος πάντων, το κοριτσάκι φίλησε το χέρι του παπούλη -με το “έτσι θέλω”- πήρε αντίδωρο κι αναχώρησε με τη μητέρα του για το σπίτι.

Το να φιλά κανείς το χέρι του παπά δεν είναι κοινωνικό σύμβολο, ούτε ορίζεται στα πλαίσια του καθωσπρεπισμού. Το να φιλά κανείς το χέρι του παπά είναι πράξη λειτουργική, δηλαδή σχετίζεται απόλυτα με το Μυστήριο της Θείας Λειτουργίας που ο παπάς τελεί.

Όταν παίρνουμε αντίδωρο, ασπαζόμαστε το χέρι του ιερέα επειδή πριν από λίγο, ύψωσε με τα χέρια τον Άγιο Άρτο και Τον τεμάχισε σε κομματάκια ώστε να κοινωνήσουμε. Σ’ αυτό δε παίζει κανέναν απολύτως ρόλο ούτε η ηλικία του παπά, ούτε το αξίωμα –ή διακόνημα- μέσα στην Εκκλησία. Είτε ο παπάς είναι γέρος, είτε είναι νέος, είτε είναι ηγούμενος ή παντρεμένος, είτε είναι Πατριάρχης ή ιερομόναχος τον ίδιο Χριστό με τους άλλους λειτουργάει. Δεν είναι -φερ’ ειπείν- ανώτερος ο Χριστός ενός Πατριάρχη απ’ τον Χριστό του παπά στο χωριό που έχει βγάλει μονάχα το Δημοτικό.
Τον ίδιο Χριστό κοινωνάμε όλοι, την κοινή ιερωσύνη του Χριστού μοιραζόμαστε. Όλοι οι κληρικοί άλλωστε, ανεξαρτήτως αξιώματος κάποτε χειροτονήθηκαν. “Χειροτονούμαι” σημαίνει ότι κάποιος βάζει το χέρι του πάνω στο κεφάλι μου, όπως ακριβώς έκανε ο Χριστός στους Αποστόλους πριν την Ανάληψή Του.

Βλέποντας τον ιερέα της ενορίας μας κι αν δούμε ποιος επίσκοπος τον χειροτόνησε -ποιος δηλαδή τον έκανε παπά- κι από ‘κει ανατρέξουμε στο παρελθόν, ρωτώντας ποιος χειροτόνησε ποιον, τότε θα φτάσουμε στον ίδιο τον Χριστό που χειροτόνησε τους Αποστόλους. Ο ιερέας μας έλαβε την ιερωσύνη απ’ τα χέρια του Θεού. Αυτό σημαίνει ότι η ιερωσύνη δεν ανήκει στον παπά αλλά στον Χριστό που του την έδωσε.

Αν φιλάμε λοιπόν το χέρι του παπά τυπικά και διδάσκουμε το χειροφίλημα στα παιδιά μας στα πλαίσια του σαβουάρ βίβρ, τότε ο λειτουργικός χαρακτήρας χάνει την αξία του, τότε το να ασπάζεται κανείς το χέρι του ιερέα γίνεται απλώς ένας τύπος μέσα στους άπειρους που μας επιβάλλονται. Θυμάμαι έναν παλιό δεσπότη που όταν τελούσε χειροτονία, πρώτος αυτός φιλούσε το χέρι του παπά ή του διάκου που μόλις είχε χειροτονήσει για να διδάξει με την πράξη του τον λαό.
Προτού επιμείνουμε στα παιδιά μας ώστε ν’ ασπάζονται το χέρι του ιερέα, ας βρούμε έναν τρόπο κάπως να τους το εξηγήσουμε. Βέβαια, αν θέλουμε να μεταφέρουμε μια γνώση, πρέπει πρώτα απ’ όλα να την βιώνουμε κι εμείς, αλλιώς μάταια, γίνεται τύπος.
Ας έχει ο καθένας μας, αγώνα καλό μέσα στην Εκκλησία, απ’ τους τύπους στην ουσία.

αρχιμ. Ιάσων Κεσέν