ΙΕΡΟ ΣΑΡΑΝΤΑΛΕΙΤΟΥΡΓΟ 2017

Η Θεία Λειτουργία είναι το κέντρο της εκκλησιαστικής μας ζωής. Είναι συνέχεια, της «άπαξ» τελεσθείσης Θυσίας του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και της υπομνήσεως Του στο Μυστικό Δείπνο τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν».( Λκ .22,19)» ,μετά το «λάβετε φάγετε» και το «πίετε εξ αυτού πάντες».

Είναι πηγή αγιασμού των πιστών, «η καύσις του Θυσιαστηρίου» για τον Ηγαπημένο Κύριο μας, ο Οποίος διαρκώς «προσέρχεται σφαγιασθήναι και δοθήναι εις βρώσιν τοις πιστοίς», όπου προσερχόμαστε να γίνουμε «μέτοχοι ζωής αιωνίου», μεταλαμβάνοντας από το Άγιο Ποτήριο, το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου μας ,δια των οποίων ο χοϊκός κατ΄εικόνα Θεού άνθρωπος – ενώνεται με τον Πανυπερτέλειο Δημιουργό του σε μία κράση υπερφυσική, ασύλληπτη και μυστηριακά μοναδική!
«Η Θ. Λειτουργία είναι η βάση της εκκλησιαστικής προσευχής. Η κατ΄ιδίαν προσευχή είναι ευλογημένη ως προέκταση και επέκταση της προσευχής κατά τη Θ. Λειτουργία, κάθε φορά που τελείται το Μυστήριο της Εκκλησίας»(1). (π. Χρυσόστομος Παπαδάκης)

Αν η προσευχή που κάνει ένας χριστιανός για ένα άλλο πρόσωπο είναι σημαντική, ασυγκρίτως πιο ωφέλιμη , είναι η προσευχή ( μνημόνευση) της Εκκλησίας μέσα στο Μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος χαρακτηρίζει «βοή» και «κραυγή» προς τον Μεγαλόδωρο Κύριο την κοινή προσευχή μας στη Θ.Λειτουργία.
«Στην ενοριακή ζωή, όσο πιο συχνά τελείται Θ. Λειτουργία ,τόσο πιο ζωντανή πνευματικά είναι η ενορία αυτή, διότι και ο Ιερεύς ωφελείται και οι πιστοί»(2)

Η ενορία ,κατά τον Άγιο π. Ιουστίνο Πόποβιτς ,’’ πρέπει να είναι ασκητικό κέντρο. Η προσευχή και η νηστεία , η εκκλησιαστική ζωή της, η λειτουργική ζωή ,αυτά είναι τα κύρια μέσα της Ορθοδοξίας , με τα οποία επιδρά αναγεννητικώς πάνω στους ανθρώπους …. Η διακονία (της) οφείλει να διαποτίζεται και να τρέφεται από την προσευχή και την λειτουργική ζωή.(3)

Οι συχνές μνήμες Αγίων ,δίνουν αυτές τις ευλογημένες ευκαιρίες.
«Στην Αγία Πρόθεση (Προσκομιδή) για κάθε όνομα , ο Ιερεύς βγάζει πάνω στο άγιο δισκάριο μια μικρή «μερίδα» (μικρό ψίχουλο). και δίπλα στον Άγιο Άρτο, οι ψυχές, λαμβάνουν κατά τρόπο μυστικό , πλούσια ωφέλεια από την σταυρική θυσία του Κυρίου! Πολυάριθμοι άξιοι λειτουργοί είδαν το θαύμα αυτό της βοήθειας των ζώντων και κεκοιμημένων ψυχών με τα καθαρά μάτια της πίστεως . Στο τέλος , κατά τη συστολή των Τιμίων Δώρων , από τον Ιερέα, εμβαπτίζονται οι μερίδες ζώντων και κοιμηθέντων μέσα στο Άγιο Αίμα με τα λόγια : «απόπλυνον Κύριε τα αμαρτήματα των ενθάδε μνημονευθέντων δούλων σου ,τω αίματι σου τω αγίω» .Δηλαδή , ξέπλυνε Κύριε με το Αίμα στο άγιο τις αμαρτίες όλων αυτών ,(ζώντων και κεκοιμημένων) που εδώ δια των μερίδων αυτών μνημονεύθηκαν! (4)

Ιδιαίτερα τα ΣΑΡΑΝΤΑΛΕΙΤΟΥΡΓΑ των κεκοιμημένων ,(σαράντα δηλαδή λειτουργίες επί σαράντα συνεχείς ημέρες),βοηθούν πολύ τις ψυχές. Δι΄αυτών οι ψυχές των προσφιλών μας προσώπων ,ενισχύονται ,δροσίζονται , παραμυθούνται κι αναπαύονται ,καθώς έχουμε πολλές μαρτυρίες από τους βίους των αγίων μας στα Συναξάρια τους , έως και την πρόσφατη παράδοση της εκκλησίας μας. Οι ίδιες οι ψυχές κατά την Αγία Γραφή αδυνατούν ν΄αυτοβοηθηθούν και να μετανοήσουν, η αγάπη μας όμως ,γι ΄αυτές κι οι προσευχές μας κάμπτουν το θείο έλεος και τις οφελούν». (5)
«Ο αριθμός 40 είναι συμβολικός και ιερός .επειδή συνδυάζεται με ιερά γεγονότα π.χ. η 40ήμερη νηστεία του Προφήτου Μωϋσέως του Θεόπτου πριν λάβει από τον Θεό το Νόμο στο Σινά , η 40ήμερη νηστεία του Κυρίου μετά την Βάπτισή του και προ της ενάρξεως του δημοσίου λυτρωτικού έργου Του ,η 40ήμερη νηστεία προ των Χριστουγέννων και του Πάσχα που θέσπισαν οι Άγιοι Απόστολοι , τα 40ήμερα μνημόσυνα για τους κοιμηθέντες και άλλα.»(6)

Λέγουμε 40 ‘’Κύριε ελέησον’’, κάνουμε 40 μετάνοιες. Το 40 σημαίνει εμμονή στο αίτημα. Το 40 επίσης είναι το 1/10 του έτους το οποίο κατά την Π.Διαθήκη πρέπει να προσφέρουμε στο Θεό, σαν «αποδεκάτωση» της ζωής και της αγαπητικής προσφοράς μας στο Θεό»! (7)
«Η ευλαβής αυτή πράξη έχει την αρχή της στον Άγιο Γρηγόριο τον Διάλογο (+604) ο οποίος μετά την τέλεση σαράντα Λειτουργιών πληροφορήθηκε τη σωτηρία της ψυχής προσφιλούς του προσώπου!
Ο Άγιος Γέροντας Παϊσιος ο Αγιορείτης αφηγήθηκε : ήμουν εκκλησιαστικός και ,όταν ο ιερεύς έκανε την Προσκομιδή ,τη στιγμή που είπε : « ως πρόβατον επι σφαγήν ήχθη» ακούω σπαρτάρισμα αρνίου επάνω στο άγιο δισκάριο! Όταν πάλι είπε : « θύεται ο Αμνός του Θεού», ακούω βέλασμα από την Αγία Πρόθεση!» Ο ίδιος καθώς και πολλοί ενάρετοι Πατέρες, λέγουν «να προσευχόμεθα περισσότερο για τους κεκοιμημένους παρά για τους ζώντες, γιατί οι κεκοιμημένοι, σαν ελπίδα αναψυχής έχουν, τις προσευχές μας και μάλιστα τα Σαρανταλείτουργα, τα Μνημόσυνα και οι ελεημοσύνες.»

Ο Άγιος Νικόλαος ο Πλανάς , ο Άγιος Παναγής ο Μπασιάς ,όπως και άγιες σύγχρονες Πατερικές μορφές (π. Φιλόθεος Μακρής, π.Φιλόθεος Ζερβάκος, π. Νικόλαος Σάγος ) και πολλοί άλλοι, λειτουργούσαν καθημερινά μνημονεύοντας πάμπολλα ονόματα!
Ο π. Ιάκωβος Τσαλίκης τονίζει: « όταν ο Ιερεύς βγάζει μερίδες και μνημονεύει τα ονόματα των πιστών στην Ιερά Προσκομιδή ,κατεβαίνει Άγγελος Κυρίου και παίρνει την μνημόνευση αυτή και την πηγαίνει και την εναποθέτει στο Θρόνο του Δεσπότου Χριστού ως προσευχή γι΄αυτούς που μνημονεύτηκαν! Ο ονομαστός Αγιορείτης παπα- Σάββας ο πνευματικός εκμυστηρεύτηκε στους μαθητές του: « ήμουν φορεμένος την ιερατική στολή και στεκόμουν μπροστά στην Αγία Τράπεζα , πάνω στην οποία βρισκόταν το άγιο δισκοπότηρο γεμάτο με το Αίμα του Χριστού! Βλέπω τότε Άγγελο Κυρίου με μορφή ιερέως να παίρνει το χαρτί με τα ονόματα από την Προσκομιδή και να πλησιάζει στην Αγία Τράπεζα. Εκεί, αφού έβαλε το χαρτί κοντά στο άγιο δισκοπότηρο, βουτάει τη λαβίδα στο Αίμα του Χριστού και σβήνει ένα όνομα και πάλι βουτάει και σβήνει, μέχρι που τελείωσαν όλα τα ονόματα και καθάρισε το χαρτί! Σκεφτείτε λοιπόν τι αξία έχει να σας μνημονεύουν στην Αγία Πρόθεση»!(8)

Ο μακαριστός λόγιος μοναχός π. Δανιήλ Κατουνακιώτης, προσωπικός φίλος του Αγίου Νεκταρίου ανέφερε δύο χαρακτηριστικές διηγήσεις, στον γνωστό ευσεβή λογοτέχνη Αλέξανδρο Μωραϊτίδη και τελείωσε ως εξής: «δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για την ωφέλεια των ψυχών των κεκοιμημένων από τα Σαρανταλείτουργα και τα μνημόσυνα αλλά και τους ζώντες αδελφούς μας, διότι, εφόσον μία πράξη ελεημοσύνης αν κάνει κάποιος αμείβεται από το Θεό ,πόσο μεγαλύτερη ωφέλεια θα λάβει όταν με προσωπικά του έξοδα κάνει σαρανταλείτουργο για τις ψυχές προσφιλών του προσώπων;»
Ο κατά κόσμος πατριώτης μας π. Εφραίμ Κατουνακιώτης έλαβε ‘’πληροφορία’’ από τον Θεό,ότι σώθηκε ο Γέροντάς του , όταν έκανε για εκείνον το τρίτο κατά σειράν Σαρανταλείτουργο!
« Από αυτή την αγάπη της Εκκλησίας για την ψυχική ωφέλεια και μάλιστα των κοιμηθέντων , καθιερώθηκαν τα Σαρανταλείτουργα . Γι ΄αυτό και όσοι τα υποτιμούν ,υποτιμούν την αγάπη της Εκκλησίας και την δύναμη της προσευχής της Εκκλησίας. Όσοι τα αρνούνται, αρνούνται βασική θέση της Εκκλησίας περί της ωφέλειας ψυχών και άρα έχουν έλλειμα πατερικής παιδείας. (9)
Τα ιερά Σαρανταλείτουργα όμως, συνδέονται και με ένα άλλο , ιερό και άγιο σκοπό, όπως είναι η φιλάνθρωπη πράξη αγάπης για τους φτωχούς ,εγκαταλελειμένους ή εμπερίστατους αδελφούς ή οικογένειες: Στις περιπτώσεις αυτές ο πιστός συμμετέχει έχοντας δύο δυνατότητες: Η μία είναι να ωφελήσει ψυχές δια της μνημονεύσεως και η άλλη είναι να γίνει με την προαιρετική
οικονομική προσφορά του, αντιλήπτορας του πόνου των «ελαχίστων αδελφών του Κυρίου» και των δικών μας. Έτσι το καθιερώσαμε το 1997 και στην Ενορία μας , με αυτό το διπλό σκοπό. Το μεγαλύτερο ποσόν που κατά προαίρεση από το υστέρημα ή το περίσσευμα της κάθε οικογένειας προσφέρεται , μοιράζεται μετά από συνεννόηση με τις Κυρίες του Φιλόπτωχου Ενορ. Ταμείου σε αντίστοιχες περιπτώσεις, αναξιοπαθούντων ,εντός ή εκτός Ενορίας!

Το Σαρανταλείτουργο των Χριστουγέννων, ξεκινά από τις 15 Νοεμβρίου και περατώνεται την ημέρα των Χριστουγέννων 25 Δεκεμβρίου , και αυτές τις Άγιες Ημέρες προσμονής των Μεγάλων Λυτρωτικών Εορτών όπου ‘’ Θεός εφανερώθη εν σαρκι’’, ( Α΄Τιμ. γ,16) καλούμαστε να ακολουθήσουμε μια διαφορετική , μια μυστική πορεία που θα φέρει τα βήματα της ψυχής μας στο σπήλαιο της Γεννήσεως του Σωτήρος μας Χριστού, με την καθημερινή προσέλευση στη Θ. Λειτουργία , την καθιερωμένη νηστεία, την Ιερά Εξομολόγηση, την εσωτερική κάθαρση.
Κάθε πρωί μέσα σε ζεστό και κατανυκτικό κλίμα , τελείται ο Όρθρος και η Θ. Λειτουργία 7:00 έως 9:00. Τις Κυριακές ,ή Εορτές π.χ. (Αγ. Νικολάου, Αγ. Σπυρίδωνος) που έχουν μεγαλύτερη σε μήκος ακολουθία , ή όταν προσφέρονται άρτοι ή κόλυβα ,τελειώνουμε αργότερα.
(Στις 25 και 26 Νοεμβρίου Θ.Λειτουργία ,τελείται στον Ναό της Αγίας Αικατερίνης ενώ στις 30 Νοεμβρίου στον Ναό του Αγίου Ανδρέα λόγω της εορτής τους. Όλες τις υπόλοιπες μέρες στον κεντρικό Ναό μας).

Κάθε οικογένεια θα προσφέρει εγκαίρως τα ΔΙΠΤΥΧΑ όπου θα γράψει ευανάγνωστα τα βαπτιστικά – όχι τα χαϊδευτικά – ονόματα ΖΩΝΤΩΝ και ΚΕΚΟΙΜΗΜΕΝΩΝ μελών της , με το κατά προαίρεση προϊόν της αγάπης του για το διπλό ιερό σκοπό ,και θα συνεννοηθεί με τον Ιερέα για την ημέρα που θα ήθελε να προσφέρει τα ‘’ δώρα της΄΄ για την Θ.Λειτουργία. Το ζυμωμένο πρόσφορο , το νάμα , το λάδι και τις λαμπάδες, τα καρβουνάκια ,το θυμίαμα θα τα προσφέρει την παραμονή της Θ.Λειτουργίας.
Το ενδεδειγμένο είναι η οικογένεια να προετοιμαστεί κυρίως με την Ιερά Εξομολόγηση που αποτελεί «το λουτρό της ψυχής μας».
Την ημέρα της Θ.Λειτουργίας θα έλθει εγκαίρως στο Ναό και με την σχετική προετοιμασία θα μεταλάβει των Αχράντων Μυστηρίων.
Ευχηθείτε αδελφοί μου να μας αξιώσει όλους και φέτος να φέρουμε εις πέρας το Ιερό Σαρανταλείτουργο με το διπλό ιερό σκοπό, α) το αγιασμό μας , μέσω της λειτουργικής συμμετοχής μας και της μνημονεύσεως των αγαπημένων ζώντων και κεκοιμημένων και β) της εκφράσεως της αγάπης μας για την ανακούφιση των αναγκών των εμπερίστατων αδελφών μας.

Συνοδοιπόρος και συνευχέτης σας.
Ο Εφημέριος σας.
+ π. Γεώργιος.

1,2,4,5,7,8 -Aρχιμ. Χρυσοστόμου Παπαδάκη , Εκκλησιαστική και κοινωνική αγωνία
3 -Αρχιμ. Ιουστίνου Πόποβιτς, Άνθρωπος και Θεάνθρωπος