ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΘΕΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ;
Tο ακούμε συχνά: Δεν πιστεύω στον Θεό. Δεν υπάρχει. Είμαι άθεος.
Πολλοί συνάνθρωποί μας, συμπατριώτες μας, που ζούν στην εκ παραδόσεως Ορθόδοξη Χριστιανική πατρίδα μας, αδιαφορούν για την πίστη, δεν κάνουν το σημείο του Σταυρού, δεν εκκλησιάζονται, δεν προσέρχονται στα ιερά Μυστήρια, δεν προσκυνούν το Ευαγγέλιο.
Δεν πιστεύουν. «Είμαστε άθεοι», λένε.
Αλλά είναι δυνατόν; Υπάρχουν πραγματι άθεοι άνθρωποι;
Το πρώτο βιβλίο της Αγίας Γραφής, η Γένεση, περιγράφει στους πρώτους στίχους τη δημιουργία του κόσμου. Με λόγους λιτούς και απλούς ο θεόπτης Μωυσής παρουσιάζει ενώπιόν μας τις διαδοχικές ενέργειες του Θεού, που με την πανσοφία, την παντοδυναμία και παναγαθότητά Του ολοκλήρωσε το θαυμαστό σύνολο της ορατής κτίσεως. Στο τέλος εκθέτει τη δημιουργία του ανθρώπου, που έρχεται ως ο βασιλιάς να κατοικήσει στο ετοιμασμένο γι’ αυτόν περικαλλές ανάκτορο της κτίσεως. Τον άνθρωπο ο Θεός δεν τον δημιούργησε με μόνο το δημιουργικό Του πρόσταγμα, όπως όλα τα άλλα όντα, αλλά τον έπλασε. Δηλαδή τον έφερε στην ύπαρξη με ξεχωριστή επέμβαση και ειδική δημιουργική ενέργεια. Καί του ενεφύσησε πνοή ζωής. Τον επλασε «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» δικη Του
Τι σημαίνουν αυτά; Ότι ο άνθρωπος ειναι θεόπλαστος.
Επιπλέον είναι θεόμορφος, αφού είναι πλασμένος «κατ’ εικόνα Θεού». Δηλαδή είναι λογικός και ελεύθερος, όπως είναι ο Θεός. Είναι προικισμένος και με δημιουργικό χάρισμα και έχει την εντολή να άρχει, να κυριαρχεί επί της κτίσεως. Είναι «βασιλεύς των επί γης, βασιλευόμενος ανωθεν», ένας άρχοντας μέσα στη δημιουργία, κάτω από την εξουσία του Θεού, όπως λέει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος .
Επειδή είναι πλασμένος και «καθ’ ομοίωσιν Θεού», έχει ύψιστο σκοπό της ζωής του να ομοιάσει με τον Θεό, να αποκτήσει τις αρετές του Θεού, όσο βέβαια αυτό ειναι δυνατόν στον μικρό και πεπερασμένο άνθρωπο· και τελικά να ζήσει άφθαρτος και αθάνατος, αιώνιος, ένδοξος και λαμπρός στη Βασιλεία του Θεού, να γίνει δηλαδη θεός και αυτός, ένας θεός κατά χάριν.
Ο άνθρωπος «Θεού τε κτίσμα» τυγχάνει, «και θεός είναι κεκελευσμένος», οπως λέει ο Μέγας Βασίλειος (βλ. Γρηγορίου Θεολόγου, Επιτάφιος εις τον Μέγαν Βασίλειον, ΕΠΕ 6, 210). Είναι δημιούργημα του Θεού, με την εντολή να γίνει και αυτός θεός. Αυτό είναι το μεγαλείο της καταγωγής και το θαυμαστό ύψος του προορισμού του. Από τον Θεό πλασμένος για να γίνει θεός! Όπως λέει πάλι ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος με τον περιεκτικό και αποφθεγματικό του λόγο, ο άνθρωπος είναι «θεόθεν εις Θεον ερχόμενος», από τον Θεό ξεκινά και στον Θεό καταλήγει . Η πορεία του στον κόσμο αυτό δεν μπορεί να αγνοήσει τον Θεό
Θεόπλαστος, θεόμορφος, προορισμένος να γίνει θεός κατά χάριν ο άνθρωπος! Από τον Θεό πλασμένος, κατά Θεον πλασμένος και για τον Θεό πλασμένος. Η εικόνα του Θεού είναι αποτυπωμένη στην ίδια την κατασκευή του. Ο Θεός ειναι παρών στην ψυχή του. Ο Θεός είναι στην προοπτική του.
Πως μπορούμε να ξεφύγουμε τον Θεό; Πως είναι δυνατόν να Τον αγνοήσουμε; Ο Θεός είναι μέσα μας. Ο Θεός είναι και γύρω μας. «Εν αυτώ γαρ ζώμεν και κινούμεθα και εσμέν», διακήρυξε προς τους σοφούς των αρχαίων Αθηνών ο α- ποστολος Παύλος (Πραξ. ιζ΄ 28). Μέσα σ’ Αυτόν σαν σε πνευματική ατμόσφαιρα ζούμε και κινούμαστε και υπάρχουμε. «Ώσπερ αδύνατον αγνοήσαι τον αέρα πανταχού κεχυμένον και ου μακράν αφ’ ενός εκάστου ημών υπάρχοντα, μάλλον δε και εν ημίν όντα· ούτω δη και τον των όλων δημιουργόν», λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος Όπως είναι αδύνατο να αγνοήσεις τον αέρα, που βρίσκεται παντού σκορπισμένος, και δεν είναι μακριά απ’ τον καθένα μας, μάλλον δε βρίσκεται και μέσα μας, έτσι συμβαίνει και με τον Δημιουργό των όλων.
Όταν αρνούμαστε την ύπαρξη του Θεού, είναι σαν να αρνούμαστε ότι υπάρχει η ατμόσφαιρα, ενώ ζούμε μέσα στην ατμόσφαιρα και από την ατμόσφαιρα. Δεν θα μπορούσαμε να ζήσουμε ούτε για λίγα δευτερόλεπτα του χρόνου έξω από αυτήν.
Κατά τον ίδιο τρόπο δεν μπορεί να υπάρχει ο άνθρωπος χωρίς τον Θεό. Το απαγορεύει η ίδια η κατασκευή του. Οποιος αρνείται τον Θεό είναι αναγκασμένος να καταστρέψει τον εαυτό του. Οποιος επιχειρεί να θανατώσει τον Θεό, θανατώνει τελικά τον εαυτό του. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απανθρωπία από την αθεία. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αφροσύνη από την απιστία.
Υπάρχουν άνθρωποι που λένε ότι ειναι άθεοι η που νομίζουν ότι είναι άθεοι η που θα ήθελαν να είναι τέτοιοι. Στην πραγματικότητα όμως άθεοι είναι ζήτημα αν υπάρχουν.
Γι’ αυτό και εκείνος που λέει ότι είναι αθεος, μπορεί να αρνείται τα ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας, στη δύσκολη ώρα όμως ζητάει τις Ευχές της. Δεν πιστεύει το Ευαγγέλιο, αναγνωρίζει όμως ότι η διδασκαλία του μπορεί να σώσει τον κόσμο. Αποφεύγει να κάνει τον Σταυρό του, στις ώρες της τρικυμίας όμως τρέχει στα ιερά Προσκυνήματα, καταφεύγει στους Αγίους, ζητάει τη βοήθεια του Θεού.
Η δίψα για τη ζωή, ο αγώνας για την αλήθεια, η πάλη για την ελευθερία, ο πόθος για την αιωνιότητα, είναι τελικά δίψα και αγώνας και πάλη και πόθος για τον Θεό. Όλα αυτά υπάρχουν στην κάθε ανθρώπινη ψυχή.
Όσοι αγωνιζόμαστε να ζούμε συνειδητα την πίστη μας, αφενός μεν να την ομολογούμε με θάρρος, αφετέρου δε να βοηθούμε τους αδελφούς μας, που την αγνοούν, να ανακαλύπτουν μέσα τους την αληθινή τους ταυτότητα, τη θεική κατασκευή τους.