Ο ΑΓΙΟΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ο ΜΥΡΟΒΛΥΤΗΣ

Ποιός δεν τον γνωρίζει; Ποιός έχει μείνει ασυγκίνητος από τα μεγάλα του κατορθώματα; Και ποιός δεν ενθουσιάζεται από τις περίλαμπρες εορτές, που γίνονται στον μεγάλο ναό του στη Θεσσαλονίκη; Συναγερμός μεγάλος όχι μόνο την ημέρα της εορτής του, αλλά κάθε εορτή. Πλήθη πυκνά σπεύδουν στον περικαλλή ναό για να ασπασθούν την εικόνα του, να τιμήσουν τον μεγάλο αθλητή της πίστεως, να ζητήσουν τη μεσιτεία του. Διότι πράγματι ο Δημήτριος αναδείχθηκε μεγάλος αθλητής της πίστεως και αξίως οι πιστοί τον τιμούν. Ποίος όμως ήταν ο Δημήτριος; Και πως αναδείχθηκε αθλητής;

Η εικόνα του συνήθως τον παρουσιάζει έφιππο, οπλισμενο, και με το δόρυ του να κτυπά κάποιο γίγαντα. Και έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε έφιππους τους στρατηγούς και τους στρατηλάτες, όσους έλαμψαν και διακρίθηκαν στα πεδία των μαχών, και έδειξαν ανδρεία εναντίον των αντιπάλων τους και στεφανώθηκαν με στεφάνια δάφνης. Ο Δημήτριος όμως είχε έναν άλλο οπλισμό, τον οπλισμό του Πνεύματος, για τον οποίο μιλά η Αγία Γραφή και με τον οποίο θέλει ο Κύριος να είναι οπλισμενος κάθε πιστός του.

Μ’ αυτό τον οπλισμό — τη θερμή πίστη προς τον Θεό, την τελεία υποταγή στο θέλημά του το άγιο και τον πόθο να εργασθεί για να γνωρίσουν πολλοί τη χριστιανική αλήθεια — οπλισμένος ο νέος στην ηλικία Δημήτριος, έβαλε σκοπό στη ζωή του να συγκεντρώνει και άλλους νέους κοντά του και να τους μιλάει για τον Χριστό.

Δεν τον εμπόδιζε για να επιτελεί το έργο του αυτό ούτε η αριστοκρατική καταγωγή του, ούτε το υψηλό αξίωμά του, ούτε οι κίνδυνοι, στους οποίους καθημερινώς εξέθετε τον εαυτό του στη δύσκολη εκείνη εποχή που ζούσε. Διότι αυτοκράτορας της Ρώμης ήταν ο σκληρός διώκτης των Χριστιανών, ο Διοκλητιανός, ο οποίος είχε βάψει κάθε γωνία της αυτοκρατορίας του με άφθονο χριστιανικό αίμα. Και έγινε πράγματι χειραγωγός πολλών νέων της εποχής του στον Χριστό και σπουδαιότατο στέλεχος της χριστιανικής πίστεως στην Θεσσαλονίκη. Εργάσθηκε με παραδειγματική συνέπεια το έργο του αυτό και δεν δίστασε να προσφέρει ακόμη και τον εαυτό του θυσία στον Χριστό για χάρη των ωραίων του ιδανικών.

Ο Διοκλητιανός βρισκόταν τον καιρό εκείνο στη Θεσσαλονίκη. Μπορεί κανείς εύκολα να φαντασθεί, τι σήμαινε για τον ειδωλολατρικό όχλο της ωραίας πόλεως να βρίσκεται ανάμεσά του ο Αυτοκράτορας. Εορτές μεγάλες διοργανώθηκαν για χάρη του και εκδηλώσεις υποταγής πολλές εκ μέρους των ειδωλολατρών. Ικανοποιημένος ο σκληρός Διοκλητιανός από τις εκδηλώσεις εκείνες της αφοσιώσεως, δεν περίμενε ότι θα δοκίμαζε έκπληξη και ότι ο αυτοκρατορικός του εγωισμός θα πληγωνόταν τόσο βαθειά από την ηρωίκη αντίσταση ενός νέου Χριστιανού.

Πράγματι οδηγείται μπροστά του ο Δημήτριος, με την απόφαση να δώσει ενώπιον του αυτοκράτορος τη μεγάλη μάχη. Χωρίς πολλές περιστροφές ο Διοκλητιανός διατάζει τον Δημήτριο να λάβει μέρος σε μία ειδωλολατρική εορτή χάρη των θεών, οι οποίοι τον βοήθησαν να φέρει σε πέρας μάχες σκληρές και να επιβληθεί στους εχθρούς του. Και περίμενε ασφαλώς χωρίς καμμία αντίρρηση να υπακούσει ο Δημήτριος στην προσταγή του. Εκείνος όμως απαντά σταθερά, ότι αρνείται να υπακούσει στην αυτοκρατορική διαταγή. Είναι αδύνατον, του είπε, να υπακούσω στην εντολή σου. Στους ψεύτικους θεούς, που υποθάλπουν την αμαρτία και διαλύουν την οικογένεια, ποτέ δεν θα προσφέρω τιμή. Αντίθετα, ο,τιδήποτε και αν μου συμβεί, θα μείνω πιστός μέχρι τέλους στον Κύριό μου, τον Ιησού Χριστό. Αυτός είναι ο μόνος αληθινός Θεός και αυτόν θα λατρεύω, όσον θα μ’ αφήνει να ζω.

Με ένα νεύμα του αυτοκράτορα ο πιστός και τολμηρός νέος οδηγήθηκε σε μια υγρή φυλακή, όπου σύμφωνα με την εντολή του θα αφηνόταν να πεθάνει από την πείνα και τις κακουχίες. Ένα φως, θείο και ουράνιο φως γέμισε την καρδία και φώτισε το πρόσωπο του αθλητού, ενώ οδηγούνταν στη σκοτεινή φυλακή. Αλλά δεν επρόκειτο να πεθάνει από θάνατο φυσικό. Ο Θεός του ετοιμάζει στεφάνι λαμπρότερο και ωραιότερο.

Τι δηλαδή συνέβη; Το ευρύχωρο στάδιο της Θεσσαλονίκης είναι γεμάτο από ειδωλολατρικό όχλο. Διεξάγονται αγώνες για χάρη του αυτοκράτορος. Τους τιμά και ο ίδιος με την παρουσία του. Ο όχλος έξαλλος από ικανοποίηση για την παρουσία του εκδηλώνει τη χαρά του με κάθε τρόπο. Ξαφνικά η ατμόσφαιρα του σταδίου έπειτα από μερικά αγωνίσματα αλλάζει. Άλλου είδους αγώνας πρόκειται να γίνει τώρα. Όχι μονομαχία αθλητών. Αλλά μονομαχία ιδεών. Ήταν δυνατόν ο Χριστιανισμός να μείνει χωρίς να προκληθεί; Αλλά και προκαλούμενος μπορούσε να αρνηθεί τη μάχη;

Δεν είναι άγνωστο το επεισόδιο. Ο γιγαντόσωμος και ανίκητος Λυαίος προκαλεί τον Χριστιανό Νέστορα. Δεν νομίζετε, ότι κάτω από τον όγκο του Λυαίου κρυβόταν ο όγκος της ειδωλολατρίας; Όγκος όμως που κάτω από τα συνεχή κτυπήματα της πίστεως επρόκειτο να διαλυθεί. Ποιός θα τολμούσε, ανθρώπινα σκεπτόμενος, να αντιμετώπισει τον γίγαντα; Και όμως η πίστις αυτά δεν τα λογαριάζει. Η πίστις στήνει τρόπαια εκεί που οι ανθρώπινοι υπολογισμοί βλέπουν φρούρια ακατάβλητα. Ποιός θα μπορέσει να μετρήσει την πίστη του νεαρού αθλητού, του μαθητού του Δημητρίου, του Νέστορος, όταν εκείνος βγαίνει από το στάδιο και τρέχει προς τη φυλακή του διδασκάλου; Και όταν εκείνος γονατιστός προσεύχεται και επικαλείται την βοήθεια του Δυνατού πάνω στον μαθητή, η πίστη και των δυό ποτισμένη από τη θερμή προσευχή γιγαντώνεται. Τι το παράδοξο εάν όλα τα αλλά εξελίχθηκαν σύμφωνα με τη δύναμή της;

Τι λόγος υπάρχει να μιλούμε για τα γνωστά; Έκπληκτος ο όχλος βλέπει τον νεαρό αθλητή να βρίσκεται αντιμέτωπος του γίγαντα. Αισθήματα μάλλον οίκτου και συμπάθειας κινεί. Άλλ’ όταν εκείνος οπλισμένος με την πίστη ορμά εναντίον του γίγαντα και τον νικά, τα αισθήματα της συμπαθείας μετατρέπονται σε οργή και αγανάκτηση και εκδίκηση φοβερή. Τι σημασία όμως έχει αυτό; Η νίκη κερδήθηκε. Νίκη τόσο λαμπρή. Ας διαπεράσει η λόγχη του δημίου το αγνό σώμα του μάρτυρος. Η αγία του ψυχή πετά στους ουρανούς στον στεφανοδότη. Το όνομα του ποτέ δεν θα λησμονηθεί από τους Χριστιανούς. Είναι νικητής.

Αλλά τι λέξεις ήταν εκείνες, με τις οποίες επιτέθηκε κατά του Λυαίου; «Ο Θεός Δημητρίου, βοήθει μοι», είπε. Ώστε αυτός, λοιπόν, είναι ο μεγάλος ένοχος; Αυτός, που τόλμησε να αντιταχθεί στον αυτοκράτορα; Εκεί, λοιπόν, πήγε τρέχοντας ο αθλητής; Θάνατος στο Δημήτριο, ακούσθηκε από χιλιάδες στόματα ειδωλολατρών και αντήχησε η φωνή στο μεγάλο στάδιο.

Έπειτα από λίγο η σκηνή στη φυλακή. Λογχοφόροι δήμιοι μπήγουν τις λόγχες τους στο σώμα του αγίου, τρυπούν και την πλευρά και ενώ το αίμα βάφει το χώμα της φυλακής, η πιστή και αγία ψυχή του πετά στους ουρανούς. Πηγαίνει κοντά στον Κύριο, που τόσο αγάπησε.

Τα άγια λείψανα και των δυό αθλητών τα συνέλεξαν ευλαβικά χέρια Χριστιανών και τα ενταφίασαν. Αργότερα ναός λαμπρός κτίσθηκε πάνω στον τάφο, από τον οποίο ανέβλυζε μύρο θεραπευτικό των ασθενειών. Αιώνες πέρασαν από τότε. Ο Δημήτριος παραμένει στις καρδιές όλων των πιστών το πρότυπο του γενναίου αγωνιστού. Αυτόν έχουν πρότυπο οι νέοι, ιδιαιτέρως της Θεσσαλο­νίκης, στον χριστιανικό τους αγώνα. Αυτός είναι ο προστάτης της ωραίας πόλεως. Την ημέρα της εορτής του η Θεσσαλονίκη ελευθερώθηκε από το ξενικό ζυγό. Ήρωας εκείνος της πίστεως, βοηθά με τις προσευχές του τους αγωνιζόμενους τους ωραίους και ευγενείς αγώνες για την επικράτηση των υψηλών ιδανικών. Σ’ όλες τις δύσκολες ώρες ας τον επικαλούνται οι πιστοί με την τόσο ωραία προσευχή, που ακούγεται στην Εκκλησία μας την ημέρα της εορτής του:

«Δεύρο, μάρτυς Χριστού προς ημάς, σου δεομένους συμπαθούς επισκέψεως, και ρύσαι κεκακωμένους τυραννικαίς απειλαίς και δεινή μανία της αιρέσεως».

Αρχιμ. Γεωργίου Δημοπούλου, Από τό Περιοδικό «Ο ΣΩΤΗΡ»

http://www.oikad.gr