ΠΩΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΝΑ ΤΟ ΠΡΟΛΑΒΩ;

Για άλλη μια φορά μας συγκλόνισε η αυτοκτονία ενός παιδιού στα 14 του χρόνια.
Δε θα αναφερθώ στο συγκεκριμένο γεγονός. Θα εστιαστώ μόνο στο ερώτημα που μου απευθύνουν κάθε φορά οι γονείς: » Πώς θα μπορούσα να το προλάβω;

Αρχικά, το σημαντικό είναι ότι τα παιδιά και οι έφηβοι χρειάζονται δίπλα τους ΕΝΗΛΙΚΕΣ, που να διαθέτουν:

αυτιά μονίμως ανοιχτά, όλες τις ώρες, ακόμα και την ώρα του ύπνου τους,
καρδιά που να μπορεί να χωρέσει ακόμα και πράγματα που σε κάνουν να τρομάζεις (και μερικές φορές θα προσεύχεσαι ταυτόχρονα για κουράγιο και φώτιση),

μυαλό που θα ακούει και συγχρόνως θα αποκωδικοποιεί τα συναισθήματα πίσω από τα λόγια, θα κάνει συνειρμούς και θα ψάχνει τις κατάλληλες απαντήσεις και κατεύθυνση,

φωνή γεμάτη αποδοχή και αγάπη που θα εκφράζει πόσο το καταλαβαίνεις, πόσο χαίρεσαι που το παιδί σου μοιράζεται μαζί σου ακόμα και το πιο ‘ανούσιο’ πράγμα, φωνή που μπορεί με χαρά να γελά ακόμα και με σαχλά παιδικά αστεία αλλά και μετά, με πιο πικάντικα, αηδιαστικά ή ανατριχιαστικά θρίλερ εφηβικα ανέκδοτα και τέλος,

ένα ΕΓΩ ανύπαρκτο, ώστε να μην υπάρξει ούτε ίχνος κριτικής χροιάς ή εξουσίας στην επικοινωνία με το παιδί.
Τα παιδιά χρειάζονται δίπλα τους ενήλικες και η βασική μέριμνα των γονιών οφείλει να είναι η ατομική τους ενηλικίωση.

Πόσο δύσκολο είναι αυτό στη σημερινή εποχή; Στην εποχή που ο άνθρωπος μαθαίνει να αποστρέφεται την ωριμότητα του; Στην εποχή που έχει περάσει σαν κατάρα το να αλλάζεις με τα χρόνια και οι ρυτίδες μας κατατρέχουν και μαστιγώνουν την αυτοεικόνα μας;

Νέες μητέρες παθαίνουν κατάθλιψη που βλέπουν τις ραγάδες στο σώμα τους μετά τον τοκετό και αγανακτούν με την απώλεια του εφηβικού κορμιού τους, αντί να ευγνωμονούν τη ζωή για την ευλογία που τους δόθηκε. Κάτι που άλλες γυναίκες θα θυσίαζαν τα πάντα για να μπορέσουν να το βιώσουν.

Ώρες ξοδεύονται καθημερινά σε γυμναστήρια και κοινωνικές συναναστροφές από γονείς που εργάζονται και φτάνουν μετά από όλα αυτά αργά στο σπίτι, κουρασμένοι, για να δουν για λίγο τα παιδιά τους, να τα βάλουν για ύπνο και να σωριαστούν στον καναπέ.

Περνάμε χρόνο με τους συναδέλφους ακόμα και εκτός εργασία, μας απασχολούν διάφορα θέματα που δε μοιραζόμαστε με το/τη σύντροφο και τα παιδιά μας, κι όταν συναντιόμαστε τελικά στο σπίτι στο τέλος της ημέρας, δε μπαίνουμε στον κόπο να μοιραστούμε τις εμπειρίες της ημέρας. Δεν επικοινωνούμε για τα ουσιώδη, παρά μόνο για τα διαδικαστικά – το σπίτι, τα οικονομικά, τι θα φάμε αύριο, βάλε τα παιδιά για ύπνο επί τέλους , κάντε ησυχία γιατί είμαι κουρασμένος/η.

Άλλες φορές, στον αγώνα μας για την αιώνια νεότητα φτάνουμε να γινόμαστε ανταγωνιστικοί ακόμα και με τα παιδιά μας.

Θαυμάζουμε και ζηλεύουμε το δέρμα της εικοσάχρονης κόρης μας, τα φλερτ της, τις εξόδους της, τις παρέες της, την ανεμελιά της.

Ζηλεύουμε τις κατακτήσεις του γιου μας, το στυλ του, τον αέρα του, τις προοπτικές του.

Ακολουθούμε το ντύσιμο της κόρης μας, βγαίνουμε έξω μαζί της και φλερτάρουμε και οι δύο, μας ενοχλεί που κοιτάζουν εκείνη περισσότερο και όχι τόσο εμάς…

Το ίδιο κάνει και ο πατέρας με το γιο…

Κάπου άκουσες οτι «για να είναι τα παιδιά καλά, πρέπει πρώτα να είναι η μαμά καλά» κι άρχισες να φεύγεις τα Σαββατοκύριακα με φίλες σου, να βγαίνεις τα βράδια με παρέες, να κυνηγάς την ελευθερία σου και όλα αυτά μακριά από τα παιδιά και την οικογένεια σου.

Και ακολουθεί και ο μπαμπάς στην αναζήτηση της ελευθερίας του, με τις ίδιες ή άλλες ανησυχίες, μακριά από τα παιδιά και την οικογένεια.

Κάπου χάθηκε το μέτρο, κάπου χάθηκε ο στόχος, κάπου χάθηκε ο σύνδεσμος και η υπευθυνότητα.

Γονείς σε κρίση. Σε μια επιλεγμένη εφηβεία. Γονείς χαμένοι στα πρότυπα των social media, γονείς που έχουν τις ίδιες συναισθηματικές ανασφάλειες και προσωπικές ανησυχίες με τα έφηβα παιδιά τους.

» Μα εγώ μ’ αυτό τον τρόπο είμαι φίλος/η με τα παιδιά μου!»

Αυτή είναι δική σου ανάγκη, ξέρεις. Το παιδί σου δε χρειάζεται να ξέρει τι προσωπικά προβλήματα έχεις εσύ με το σύντροφο σου. Δε το νοιάζει πώς θα βάλεις όρια στη ζωή σου. το νοιάζει όμως να δει πώς λειτουργείς. Γιατί αυτό θα μιμηθεί.

Το παιδί σου δεν έχει ανάγκη από γονείς – φίλους. Έχει ανάγκη από γονείς που στέκονται ψηλά στα μάτια του, που έχουν κατακτήσει και ξεπεράσει πια τις ανασφάλεις και τα θέματα που το απασχολούν, που έχουν ωριμότητα και στιβαρότητα για να ακουμπήσει επάνω τους. Έχει ανάγκη από γονείς ενήλικες που μπορεί να στηριχτεί, να ισορροπήσει, να διδαχτεί, να γίνουν σκαλοπάτι για να ανεβεί πιο ψηλά, να γίνουν εφαλτήριο για την προσωπική του υπέρβαση στη ζωή.

Κι αυτά ξέρεις, ένας γονιός – φίλος δε μπορεί να τα προσφέρει.

Και τότε, θα εμπιστευτεί εύκολα έναν ξένο που θα του προσφέρει ό,τι δε μπορείς να του προσφέρεις εσύ. Που θα το ακούσει έστω και προσποιητά, που θα το κάνει να νοιώσει οτι αξίζει, που θα του δώσει ενδιαφέρον και αποδοχή και θα το κάνει να νοιώσει το στήριγμα που του λείπει.

Γιατί τα παιδιά αυτό κυρίως ζητούν από εμάς τους ενήλικες. Σε ό,τι ηλικία.

Μέσα από τις τσιρίδες και τα νεύρα τους, τις απαιτήσεις και τις extreme συμπεριφορές τους ως παιδιά και στην εφηβεία τους αργότερα μέσα από τα tatoo, τις τρύπες στο σώμα τους με το piercing, τη χρήση ουσιών, το εκκεντρικό φέρσιμο τους, φωνάζουν απελπισμένα για προσοχή και αποδοχή. Φωνάζουν με ό,τι τρόπο βρίσκουν. Κι όσο εμείς δεν ακούμε, τόσο πιο ακραίες οι συμπεριφορές τους. Είναι απίστευτο το πόσο ένα παιδί αυτοθυσιάζεται για να κινητοποιήσει το γονιό να πάρει θέση, να αλλάξει συμπεριφορά, να τον δει στα μάτια του ως το γονιό που θα ήθελε να έχει!

Και κάτι άλλο ακόμα.

Ας μη μπερδεύουμε την έννοια της εμπιστοσύνης.

Μη μου λες οτι έχεις απόλυτη εμπιστοσύνη στο παιδί σου. ΄Εχεις απόλυτη εμπιστοσύνη στον εαυτό σου; Μεταξύ μας τώρα, δεν υπήρξαν φορές που – είτε γιατί το έφερε η στιγμή, είτε γιατί ‘ήσουν σε δύσκολη φάση’ είτε για χίλιους άλλους λόγους – έκανες πράγματα που είχες ορκιστεί οτι ποτέ δε θα έκανες;

Όταν λοιπόν το παιδί βγαίνει από το σπίτι, οφείλεις να γνωρίζεις με ποιον θα είναι, πού θα πάει, για πόση ώρα θα λείψει – και να το τηρήσει. Οφείλει να έχει όρια και έλεγχο, γιατί αυτές θα είναι οι σταθερές του. Γιατί αυτά θα το συγκρατήσουν σε μια ηλικία που η παρόρμηση και η τάση του να τα δοκιμάσει όλα είναι στο πιο κορυφαίο σημείο της ζωής του και η κριτική του σκέψη τώρα διαμορφώνεται.

Και πάρα πολύ διακριτικά, να το τσεκάρεις αν σου λέει αλήθεια. Έτσι χτίζεται η εμπιστοσύνη. Βήμα βήμα. Στιγμή στιγμή. Λέξη λέξη. Κι όπως ξέρεις πια από την εμπερία σου, ποτέ η εμπιστοσύνη δεν είναι δεδομένη.

Και τελευταίο αλλά πιο σημαντικό από όλα όσα ανέφερα, είναι η αποκλειστική ευθύνη του γονιού να ενημερώσει το παιδί του. Για τα πάντα! Για ό,τι μπορεί να συναντήσει τη ζωή του. Για ό,τι μπορεί να του συμβεί. Να θυμάσαι οτι δε θα είσαι πάντα δίπλα του ώστε να το προστατέψεις. Θα είναι όμως τα λόγια σου.

» Θέλω να το ενημερώσω αλλά δεν ξέρω τι τρόπο να βρω. Δε θέλω να το τρομάξω, ούτε να το πονηρέψω. «

Καθημερινά έχεις άφθονο υλικό για συζήτηση με το παιδί σου, μέσα από όλα τα κοινωνικά θέματα που προκύπτουν, τις ταινίες και τα σήριαλ που βλέπει ή βλέπετε μαζί, συζητήσεις που παρευρίσκονται και τόσες άλλες ευκαιρίες αν έχουμε τις κεραίες μας ανοιχτές για ερεθίσματα.

Συζήτησε με τα παιδιά σου για όλα με ειλικρίνια και σοβαρότητα. Ανάλογα με την ηλικία τους, μίλησε τους απλά ή πιο εμπεριστατωμένα. Είναι πολύ σημαντικό να τα ακούσει από εσένα πρώτα. Σε σωστή βάση και στη σωστή τους διάσταση.

Γιατί να είσαι σίγουρος/η οτι για όλα αυτά που εσύ φοβάσαι να θίξεις θα ενημερωθεί από άλλους, σε άλλο περιβάλλον που θα βρεθεί. Και με τρόπο που τις περισσότερες φορές θα είναι λάθος. Γι αυτό, οφείλεις να προλάβεις να βάλεις τις βάσεις. Κι έτσι θα αρχίσει να σε εμπιστεύεται. Κι όταν ακούσει το διαφορετικό, θα έχεις ανοίξει ήδη το δρόμο για να έρθει να σου το εμπιστευτεί και να ακούσει τη δική σου οπτική. Διαφορετικά, το έχασες…

Μην τρομάζεις και μη πελαγώνεις. Ενημερώσου! Ζήτα βοήθεια! Όχι μέσα από άρθρα στο διαδίκτυο, ή από γνωστούς και φίλους. Πιο πολύ θα μπερδευτείς.

Σήμερα υπάρχουν τόσοι ειδικοί που μπορείς να απευθυνθείς για να ζητήσεις βοήθεια και κατεύθυνση. Άνθρωποι που έχουν αντιμετωπίσει εκατοντάδες τέτοιες περιπτώσεις. Coaches, ψυχολόγοι, σύμβουλοι οικογένειας, ειδικά κέντρα απεξάρτησης, όλοι και όλα στη διάθεση σου.

Στη σημερινή εποχή με τα τόσα αντικρουόμενα μηνύματα, τις τόσες προκλήσεις, τις τόσες επιρροές από παντού και τις τόσες συχνές αλλαγές και ανατροπές, χρειάζεσαι κατεύθυνση και ως γονιός και ως άτομο. Και όχι, δεν σημαίνει ότι είσαι αδύναμος. Χρειάζεται εξυπνάδα και δύναμη για να ζητήσει κάποιος βοήθεια.

Ψάξε τον καλύτερο ειδικό που μπορείς να έχεις. Όχι τον πιο διάσημο, αλλά τον πιο έμπειρο, αυτόν που έχει και προσωπική εμπειρία ζωής στο θέμα που σε απασχολεί, αυτόν που αποδεδειγμένα μπορεί να σε βοηθήσει. Κι αν δε σε εκφράζει ο πρώτος που θα επισκεφτείς, ψάξε τον επόμενο. Όπως θα έψαχνες ένα καλό γιατρό για ένα σοβαρό θέμα υγείας.

Συνειδητοποίησε ότι είναι ζήτημα απόλυτης προτεραιότητας!

Συνειδητοποίησε ότι ίσως είναι ζήτημα ζωής και θανάτου!

Γιατί το παιδί σου, είναι ό,τι πολυτιμότερο έχεις!!!

Της Έλενας Μεταξά Καλοφώνου.

[ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ «ΜΕΤΑXΑ SCHOOLS»]