Είναι όντως «τολμηρό» να μιλάς για την Παναγία

Συνέντευξη του π. Ιάκωβου Κανάκη από τον Κο Ανδρέα Καρίβαλη για την ιστοσελίδα euxh.gr

Είμαστε στην ηρωική και ένδοξη Δημητσάνα. Αυτή τη φορά για να μιλήσουμε με τον π. Ιάκωβο*για το ιερό και σεπτό πρόσωπο της Παναγιάς μας.

-Την ευχή σας πατέρα Ιάκωβε!

Βρισκόμαστε στον κατεξοχήν μήνα της Παναγίας μας, τον Αύγουστο, και φυσικά το θέμα της σημερινής συνέντευξης δεν θα ήταν άλλο από την Κυρία Θεοτόκο.

-π. Ιάκωβος: Του Κυρίου! Έτσι είναι, όπως τα λέτε. Και εγώ με την σειρά μου θέλω να ευχηθώ χρόνια πολλά για τις ημέρες. Είμαστε όντως στον μήνα της Παναγίας, ένας μήνας που έχουμε και πει και γράψει κατ’ επανάληψη ότι είναι αφιερωμένος στην Κυρία του ουρανού και της γης. Ένας μήνας που αρχίζει με τον δεκαπενταύγουστο , συνεχίζει με και μετά την απόδοση της εορτής στα 9μερα της Παναγίας και στο τέλος του έχουμε την κατάθεση της Τιμίας Ζώνης . Άρα, βλέπουμε ξεκάθαρα πως όλος ο μήνας «κινείται» γύρω από το πρόσωπο της Θεοτόκου.

-Τί θα λέγετε άγιε πρωτοσύγκελλε, να δούμε την Παναγία μας μέσα από τα ονόματα ή επίθετα που έχει «κερδίσει»; Με τις θεολογικές σας γνώσεις θα θέλαμε να μας ερμηνεύσετε πρώτα το όνομά της, που όπως είναι γνωστό το φέρουν πολλές γυναίκες!

-π. Ιάκωβος: Βεβαίως! Αρχικά να πούμε ότι το όνομα Μαρία ήταν γνωστό στα χρόνια της. Και όχι μόνο στα χρόνια της Παναγίας αλλά πολύ πιο πρίν. Το όνομα Μαρία που σημαίνει πιθανότατα στα Αραμαϊκα «πριγκίπισσα – βασίλισσα – Κυρία», υπήρχε στα χρόνια της επίγειας ζωής της Παναγίας μας, αλλά υπήρχε και πολύ πιο πριν, αφού η αδελφή του Μωυσέως ονομάζονταν Μαρία. Μπορεί κάποιος να το αναζητήσει εύκολα στο βιβλίο της Εξόδου (Έξ.15,20). Υπήρχαν λοιπόν πολλές γυναίκες οι οποίες είχαν το όνομα Μαρία, ήταν συνηθισμένο όνομα και στα χρόνια του Ιησού.

-Ο Λουκάς στη διήγησή του, στο Ευαγγέλιο του παρουσιάζει τη Μαρία, μια ευσεβή Ιουδαία, η οποία υποτάσσεται πιστά στον Νόμο και ενώ από τη μία μεριά έτσι φαίνεται, ότι είναι μία κοινή , απλή και ευσεβής γυναίκα, όμως γυναίκα με το όνομα Μαρία, λίγο παρακάτω θα δούμε ότι για τον Λουκά η Μαρία δεν είναι μια απλή Ιουδαία, στη σκηνή του Ευγγελισμού και όταν επισκέπτεται την Ελισσάβετ, η Μαρία παρουσιάζεται ως η «θυγατέρα Σιών».

-π. Ιάκωβος: Ναι! Με την έννοια που αυτή η έκφραση είχε στην Παλαιά Διαθήκη. Δηλαδή, ποια ήταν η «θυγατέρα Σιών»; Ήταν η προσωποποίηση του λαού του Θεού. Εκφράζει όλο τον λαό του Θεού. «Ο άγγελος στον Ευαγγελισμό της λέει «χαίρε». Αυτός ο χαιρετισμός από τον Άγγελο δεν είναι συνηθισμένος χαιρετισμός. Αλλά φέρνει στη σκέψη μας τις επαγγελίες για την έλευση του Κυρίου στην Αγία Πόλη, όπως διαβάζουμε στα βιβλία του Ζαχαρία και του Σοφονία, των προφητών. Ο τίτλος επίσης Κεχαριτωμένη,

-Συγνώμη που σας διακόπτω από τον χειμαρρώδη λόγο σας! Να σταθούμε για λίγο και στον τίτλο αυτό, της «Κεχαριτωμένης»;

-π.Ιάκωβος: Είναι κατ’ εξοχήν αντικείμενο της θείας αγάπης». Τί θυμίζει το Κεχαριτωμένη; «Θυμίζει τη νύμφη εκείνη που αναφέρεται στο «άσμα των ασμάτων», ένα δηλαδή από τα πιο παραδοσιακά σύμβολα του «εκλεκτού λαού». Από τη μία μεριά δηλαδή, η Μαρία παρουσιάζεται ως μια απλή ευσεβής Ιουδαία από τον ευαγγελιστή Λουκά, αλλά πάλι από τον ίδιο ευγγελιστή αναφέρεται και ως προσωποποίηση όλου του λαού και με τό όνομα «θυγατέρα Σιών» .

Είναι ανάγκη να ανατρέξουμε παλαιότερα να συναντήσουμε τις εκφράσεις αυτές στον Σοφονία και στον Ζαχαρία και με τον τίτλο κεχαριτωμένη πάλι που είναι μια λέξη που δηλώνει το αντικείμενο της θείας αγάπης. Δηλαδή η Παναγία είναι και απλός άνθρωπος και τέλειος άνθρωπος, αλλά από την άλλη μεριά είναι και κάτι πολύ βαθύ.

-Μέχρις εδώ,  πήραμε μια γεύση του ύψους και του βάθους της μητέρας του Κυρίου μας. Έτσι δεν είναι;

-π.Ιάκωβος: Είναι όντως «τολμηρό» να μιλάς για την Παναγία. Γιατί η Παναγία είναι αφενός ένα δόγμα μέσα στην εκκλησία. Αφετέρου, είναι και ένα μυστήριο μέσα στην εκκλησία , το οποίο δεν μπορείς να εξιχνιάσεις, δεν μπορείς να το πλησιάσεις, έστω και αν κάποιος έχει μεγάλη οξυδέρκεια. Χρειάζεται μία αγνότητα, μία πολύ καθαρή διάθεση, ένας πνευματικός αγώνας για να κατανοήσεις έστω και λίγο όλα αυτά. Δηλαδή το μυστήριο αυτό της ενανθρωπίσεως.

Πατέρα Ιάκωβε σας ευχαριστούμε για άλλη μια φορά που δεχθήκατε να δώσετε και αυτή την αποκλειστική συνέντευξη στο euxh.gr. Εύχεσθε!

Και εγώ σας ευχαριστώ. Την ευχή του Κυρίου και την Παναγίας μητέρας Του.

_____________________________________________________________________________

* Ο πανοσιολογιώτατος αρχιμανδρίτης Ιωάννης (Ιάκωβος) Κανάκης γεννήθηκε στήν Αθήνα το 1975. Αφού ολοκλήρωσε εκεί τίς εγκύκλιες σπουδές του εισήχθη καί ολοκλήρωσε τίς σπουδές του στήν θεολογική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου στή συνέχεια παρακολούθησε καί ολοκλήρωσε μεταπτυχιακές σπουδές λαμβάνοντας δίπλωμα Ειδικεύσεως (master) στίς Βιβλικές σπουδές. Το έτος 2017 περάτωσε με επιτυχία την διδακτορική του διατριβή στό ίδιο Πανεπιστήμιο. Χειροτονήθηκε διάκονος καί ιερέας (αρχιμανδρίτης) από τον μακαριστό Μητροπολίτη Μεγάρων και Σαλαμίνος κυρό Βαρθολομαίο καί τό 2006 τοποθετήθηκε Πρωτοσύγκελλος στήν Ιερά Μητρόπολη Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως από τόν Μητροπολίτη καί Καθηγητή του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ιερεμία Φούντα.
https://euxh.gr