Γνωριμία με τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο

~Μητροπολίτης Μεσογαίας κ. Νικόλαος

Τον Άγιο μας μπορούμε να τον γνωρίσουμε σε ποικίλα επίπεδα…

α) Διαβάζοντας τὸν βίο, τά ἔργα καὶ το συναξάρι του, γνωρίζουμε το ιστορικό, το φανερό πρόσωπό του. Βλέπουμε πως πέρασε ἀπὸ πειρασμοὺς καὶ διωγμούς, πῶς ἀξιοποίησε τις ευκαιρίες, τα γεγονότα και τα ταλαντά του, πῶς ἐξαγίασε τή φύση του. Γνωρίζουμε τίς ἀρετές καὶ τὸν χαρακτήρα του, τὴν ὑπομονή, τή μακροθυμία, τὴν ἀνωτερότητα, τίς ευαισθησίες, το κοινωνικόν της καρδίας του, τή φιλοπτωχία του.

Μια πολύτάραχη, γεμάτη ἐντάσεις καὶ πάθος ζωή, με διωγμούς ἀλλά καί ἀνεξικακία, μὲ ἀδικίες ἀλλά καί δικαίωση, μὲ ἐξορίες ἀλλὰ καὶ παλλαϊκή αποκατάσταση, μὲ ἀπέραντη ἀγάπη στὴν Ἐκκλησία αλλά και συνεχή διάψευση από μέρους τῆς τῆς κηρυττομένης ἀπό τόν ἴδιο ἁγίας ἀποστολής της.

β) Προσεγγίζοντας σε βάθος το περιεχόμενο τῆς ζωῆς καὶ τῶν λόγων του, ὑποψιαζόμαστε κάπως το μυστικό πρόσωπό του. Πίσω από τις εκδηλώσεις της ζωής που κρύβεται ὁ ἄνθρωπος τῆς ἀπαράμιλλης πίστεως, της ἀξιοθαύμαστης δυνάμεως, τῆς ἀπροσμέτρητης ἀγάπης, τῆς σπάνιας χάριτος. Αὐτός πού βλέποντας τον δὲν ἀναγνωρίζεις μόνον το μεγαλείο των ἐπιτετυγμάτων του, ἀλλὰ ἀντικρίζεις κυρίως το πρόσωπο τοῦ Θεου στη ζωή του. Καμαρώνεις γιὰ τὴν ἀνθρώπινη φύση, κυρίως ὅμως χαίρεσαι γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ στὸν ἄνθρωπο. Πάσχει, καὶ δὲν τὸν λυπάσαι συναισθηματικά, γιατί ξέρεις ότι έτσι δοξάζεται πνευματικά. Λυγίζει ο φυσικός του ἄνθρωπος, καί δεν κλονίζεται ἡ πίστη σου στη χάρη του, γιατί ἡ ἐγκατάλειψη τῶν ἀνθρώπων ἐνισχύει τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ στή ζωή του. Πεθαίνει ἐξόριστος καί προδομένος ἀπό τήν Ἐκκλησία και δεν σκανδαλίζεται ἡ σχέση σου μαζί της, γιατί πάνω στην ατίμωσή του προβάλλεται ἡ βεβαιότητα τῆς ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ἀναστάσεώς του,

Ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριά, μιλάει μαγευτικά, καί δέν θαυμάζεις τὴν ὀξυδέρκεια ἤ τήν καλλιέπειά του, γιατί φανερώνει τόν Θεό πιό πολύ ἀπὸ τὸ χάρισμά του. Τον τιμᾶ καί τόν δοξάζει ὁ λαὸς καὶ τὸν ὁμολογεῖ ἤρωά του, καί καταλαβαίνεις ὅτι δέν εἶναι αὐτή ἡ ἀληθινή δόξα του, γιατί ἐνέχει τόν κίνδυνο τῆς ἐπίγειας ἀνταμοιβής του. Η όποια γήινη πορεία καὶ εἰκόνας του ἀποτελεῖ ἁπλή μόνον προβολή τοῦ θεωμένου προσώπου του. Εἶναι «ἐπίγειος ἄγγελος καί οὐράνιος ἄνθρωπος», κατά τών ύμνογράφο του.

γ) Τέλος, ἀγαπώντας τον ὡς κατά χάριν ἅγιο καί προσευχόμενοι σέ αὐτὸν ἐν τῇ Ἐκκλησία, προσκυνώντας τὸ ἅγιο λείψανό του, ψάλλοντας τὴν ἀκολουθία του, ἐκζητώντας τίς πρεσβείες του, γινόμαστε κοινωνοί τοῦ αἰώνιου προσώπου του. Ζοῦμε τὸν Ἅγιο ὄχι ὅπως τόν περιγράφουν οἱ βιογράφοι του, όχι όπως τόν φανερώνουν τά ἔργα του, όχι ὅπως τόν ὑπαγορεύει ἡ σκέψη μας, ὄχι ὅπως ἦταν, ἀλλὰ ὅπως τώρα εἶναι, ὅπως τὸν ἐκφράζει ἡ αἰώντα ὑπερουράνιος ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ παράστασή του, ὅπως τόν δοξάζει ὁ Θεός στη βασιλεία Του, «ἕτερον» καὶ «ὀθνείως ἠλλοιωμένον». Δέν προσευχόμεθα σέ αὐτόν πού ὑπέφερε στή γῆ, ἀλλά σέ αὐτὸν ὁ ὁποῖος, κατά τό πρότυπο τοῦ Ἐσταυρωμένου, «ἐν ᾧ πέπονθὲν αὐτός πειρασθείς, δύναται τοῖς πειραζομένοις βοηθῆσαι» (Εβρ. β΄ 18)· δέν ἀκοῦνε τά αὐτιά μας τόν χρυσό λόγο ἀπό τό στόμα του, ἀλλά αἰσθάνεται ἡ καρδιά μας «ἄρρητα ῥήματα, ἅ οὐκ ἐξόν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι» (Β΄ Κορ. ιβ΄4). Ἀξιολογοῦμε τήν ἁγιότητά του ὄχι ἀπὸ τὸ μέτρο τῆς ἐνάρετης πολιτείας του, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν αἴσθηση τῆς αἰώνιας δόξης του, ἀπό τήν παγκαρπία τῶν προσευχῶν του, ἀπό τή βίωση τῆς ἐνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ παρρησίας του, ἀπὸ τὴν εὔνοια τοῦ Θεοῦ στό πρόσωπό του, ἀπό τό μέγεθος τῆς εἰδικῆς χάριτός του.

Μητροπολίτης Μεσογαίας κ. Νικόλαος

Από το βιβλίο: «Χρυσοστομικό Συμπόσιο»