Ὁ Συμβολισμὸς τοῦ Ἀποδείπνου

[+ΤΡΙΤΗ -Β’ ΝΗΣΤΕΙΩΝ- 7/3/2023 -ΩΡΑ 6.00 μ.μ. -ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΠΟΔΕΙΠΝΟΥ]

Ὁ Ἅγιος Συμεὼν Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης ὑπομνηματίζει τὴν Ἀκολουθία τοῦ Ἀποδείπνου καὶ ἐντοπίζει ὡραίους συμβολισμούς, τοὺς ὁποίους καὶ παραθέτουμε:

Τὸ «Μικρὸν Ἀπόδειπνον», ἀποτελεῖται ἀπὸ τρεῖς ψαλμοὺς ποὺ συμβολίζουν τὴν Ἁγία Τριάδα (Συμεὼν Θεσσαλονίκης, P.G. 155, 620D). Ἐπίσης τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως τό: «Πιστεύω εἰς ἕνα Θεόν…» ἀποτελεῖ δεῖγμα τῆς εὐσέβειας (Συμεὼν Θεσσαλονίκης, P.G. 155, 620D).

Τὸ «Ἄξιόν ἐστιν…» ποὺ φανερώνει ὡς ὕμνος τὴν σάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου ἀπὸ τὴν Θεομήτορα Παναγία, τὴν μεσίτρια τοῦ ἀνθρωπίνου γένους (Συμεὼν Θεσσαλονίκης, P.G. 155, 155, 620D).

Ἡ ἱκεσία τῶν ἀγγέλων, τό: «Ἅγιε Ἄγγελε ὁ ἐφεστώς…», ἡ ὁποία καθίσταται ἀναγκαία, γιατὶ αὐτοὶ εἶναι οἱ μεσῖτες καὶ οἱ βοηθοὶ τοῦ Θεοῦ τοὺς ὁποίους εἰσακούει ὁ Θεὸς σὲ ὅ,τι τοῦ ζητοῦν (Συμεὼν Θεσσαλονίκης, P.G. 155, 621A).

Τὸ Τρισάγιον «Ἅγιος ὁ Θεός…» εἶναι αὐτὸ μὲ τὸ ὁποῖο ἀνοίγει καὶ κλείνει τὸ Μικρὸ Ἀπόδειπνο καὶ συμβολίζει τὴν ἀρχὴ καὶ τὸ μέσο γιὰ τὴν τελείωση τοῦ ἀνθρώπου (Συμεὼν Θεσσαλονίκης, P.G. 155, 621A).

Τὸ δὲ «Κύριε, ἐλέησον», ποὺ παραγγέλλεται νὰ ἐκφωνεῖται 40 φορές, συμβολίζει τὴν ἀφιέρωση τῶν ὡρῶν τῆς ζωῆς μας καθὼς καὶ τῶν ἡμερῶν μας στὸν Θεό, ὡς ἀντίδωρο γιὰ τὴν ἀγάπη Του πρὸς ἐμᾶς (Συμεὼν Θεσσαλονίκης, P.G. 155, 621A).

Τὸ «Κύριε, ἐλέησον» δωδεκάκις λέγεται γιὰ τὸ δωδεκάωρο τῆς νυκτὸς καὶ τῆς ἡμέρας (Συμεὼν Θεσσαλονίκης, P.G. 155, 621A).

Ἡ εὐχὴ στὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο, τὸ γνωστό: «Ἄσπιλε, ἀμόλυντε…» εἶναι εὐχὴ παρακλητικὴ καὶ ἱκετευτικὴ ὅλων τῶν ἀνθρώπων γιὰ τὰ παρόντα, γιὰ τὰ χριστιανὰ τέλη καὶ γιὰ τὰ μέλλοντα ἀγαθά (Συμεὼν Θεσσαλονίκης, P.G. 155, 621A).

Τὸ δὲ «Τὴν Τιμιωτέραν τῶν Χερουβείμ…» εἶναι ἡ ἐπίκληση τῶν ἀνθρώπων γιὰ νὰ μᾶς ἔχει ἡ Παναγία κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη τῶν μητρικῶν πτερύγων της. Κι ἔτσι νὰ μᾶς προστατεύει καὶ νὰ μᾶς φυλάει διὰ τῶν πρεσβειῶν της πρὸς τὸν Δεσπότη Χριστὸ καὶ Θεό μας (Συμεὼν Θεσσαλονίκης, P.G. 155, 621A).

Ἡ εὐχὴ τοῦ ἱερέως: «Ὁ Θεὸς οἰκτειρήσαι ἡμᾶς…» εἶναι γιὰ νὰ μᾶς εὐσπλαγχνισθεῖ ὁ Θεὸς καὶ νὰ μᾶς συγχωρήσει γιὰ τὰ πολλὰ ἁμαρτήματά μας (Συμεὼν Θεσσαλονίκης, P.G. 155, 621A).

Οἱ ἐκφωνήσεις τοῦ ἱερέως ἔχουν σκοπὸ δυνητικό. Παρακαλεῖ ὁ ἱερέας τὸ Θεὸ μὲ αἰτήματα δικά του καὶ τοῦ πιστοῦ λαοῦ ὄχι τόσο ἐξ αἰτίας τῆς ἀρετῆς καὶ τῆς σπουδῆς του, ἀλλὰ ὅπως δύναται ὁ Θεός. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸν λέει ὁ ἱερέας: «Σοῦ γάρ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα», «Ὅτι ἀγαθὸς καὶ φιλάνθρωπος Θεὸς ὑπάρχεις…»(Μάρκου Εὐγενικοῦ, Μητροπολίτου Ἐφέσου, Ἐξήγησις τῆς ἐκκλησιαστικῆς Ἀκολουθίας, Περὶ τῶν τοῦ ἱερέως ἐκφωνήσεων, βλ. Ἰω. Φουντούλη, 5, σ. 126-127).

Πρωτοπρεσβύτερος Θεμιστοκλῆς Στ.Χριστοδούλου, Δρ Θ.
Πηγή: «https://www.ecclesia.gr/»