ΤΟ ΜΕΓΑ ΑΠΟΔΕΙΠΝΟ

+ΠΕΜΠΤΗ -Ε΄ΝΗΣΤΕΙΩΝ- 30/3/2023 -ΩΡΑ 6.00 μ.μ. -ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΠΟΔΕΙΠΝΟΥ.ΘΑ ΨΑΛΛΕΙ ΧΟΡΩΔΙΑ ΥΠΟ ΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ κ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΘΑΝΑΣΟΥ.

Το απόγευμα, κατά τη συνήθη ώρα τέλεσης του Εσπερινού, τελείται η ακολουθία του Αποδείπνου.
Το Απόδειπνο συνιστά ακολουθία καθαρά μοναστηριακής επίδρασης.
Δεν είθισται να τελείται στις ενορίες καθ’ όλη τη διάρκεια του εκκλησιαστικού έτους.
Όμως, τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή τελείται απαρέγκλιτα.

Κατά το σύστημα της «επτάκις της ημέρας» προσευχής, αποτελεί την τελευταία των διατεταγμένων τακτικών ακολουθιών.
Σύμφωνα με τον Άγιο Συμεών Θεσσαλονίκης συνιστά ευχαριστία «ὑπὲρ τῆς νυκτὸς, διὰ τὴν ὑπὸ τῶν κόπων ἀνάπαυσιν, καὶ διὰ τὴν ὑπόμνησιν τοῦ θανάτου, καὶ ὡς ἀπαρχὴ τῆς νυκτός, ἴνα ταύτην ἀνεπηρεάστως διέλθωμεν».

Κατά τις νηστίσιμες ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, δηλαδή από την Δευτέρα έως και την Πέμπτη, τελείται το Μέγα Απόδειπνο.
Συνιστά την αρχαία μορφή του Αποδείπνου, η οποία συναντάται σε όλα τα παλαιά χειρόγραφα.
Η μακροσκελής διάταξή του, αποτελούμενη από τρεις ενότητες, οδήγησε σταδιακά την Εκκλησία στην καθιέρωση της συντετμημένης μορφής του Μικρού Αποδείπνου, δηλαδή μίας επιτομής του αρχικού, η οποία μαρτυρείται μόνο στη νεώτερη χειρόγραφη παράδοση.

Η σύνθεση της επιτομής του Μικρού Αποδείπνου απέδωσε αυτόματα στην αρχαία, εκτενή διάταξή του τον χαρακτηρισμό του Μεγάλου.
Έτσι, ένεκα και της συντηρητικότητας των καθημερινών της Τεσσαρακοστής, επανέρχεται σε χρήση το Μέγα Απόδειπνο.

Γεώργιος Ζαραβέλας, Θεολόγος, ΜΑ Ιστορικής Θεολογίας – Λειτουργικής ΕΚΠΑ
[ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ »ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ»]