ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ: «ΕΞΟΧΙΚΗ ΛΑΜΠΡΗ»

~ΕΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΠΑΣΧΑΛΙΝΟ ΔΙΗΓΗΜΑ ΤΟΥ.

Καλὰ τὸ ἔλεγεν ὁ μπαρμπα-Μηλιός, ὅτι τὸ ἔτος ἐκεῖνο ἐκινδύνευον νὰ μείνουν οἱ ἄνθρωποι οἱ χριστιανοί, οἱ ξωμερίτες*, τὴν ἡμέραν τοῦ Πάσχα, ἀλειτούργητοι. Καὶ οὐδέποτε πρόρρησις ἔφθασε τόσον ἐγγὺς νὰ πληρωθῇ, ὅσον αὐτή· διότι δὶς ἐκινδύνευσε νὰ ἐπαληθεύσῃ, ἀλλ᾽ εὐτυχῶς ὁ Θεὸς ἔδωκε καλὴν φώτισιν εἰς τοὺς ἁρμοδίους καὶ οἱ πτωχοὶ χωρικοί, οἱ γεωργοποιμένες τοῦ μέρους ἐκείνου, ἠξιώθησαν καὶ αὐτοὶ νὰ ἀκούσωσι τὸν καλὸν λόγον* καὶ νὰ φάγωσι καὶ αὐτοὶ τὸ κόκκινο αὐγό.

«ΚΑΙ ΜΝΗΜΟΝΕΥΕΤΕ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΝ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ!»

(+) 3/1/1911 – 3/1/2023
Συμπληρώνονται, 112 χρόνια, απ’ ένα φευγιό, που στάθηκε ορόσημο στον πνευματικό μας βίο. Στις 3 Ιανουαρίου του 1911, αναπαύθηκε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Και μαζί με τον επίγειο βίο του, τελείωσε και μία εποχή για την λογοτεχνία μας ή τουλάχιστον ένα είδος λόγου που ήταν αληθινά σημαντικό αλλά και έμεινε απρόσιτο, ανεπανάληπτο.

ΔΕΥΤΕ ΙΔΩΜΕΝ ΠΙΣΤΟΙ, ΠΟΥ ΕΓΕΝΝΗΘΗ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ!

~Αλ. Παπαδιαμάντης

Στις 26 προς 27 Δεκεμβρίου 2011 τελέσθηκε η Χριστουγεννιάτικη αγρυπνία στο ναό της Γεννήσεως του Χριστού εντός του Κάστρου της Σκιάθου.

«Ήρχισε να σκοτεινιάζη. Ενύκτωσεν ακριβώς την στιγμήν καθ’ ην θα έβλεπον αντικρύ το Κάστρο… Νέφη συσσωρευμένα προς ανατολάς ημπόδιζον να φανή το παρήγορον φέγγος της σελήνης. Αλλ’ ο άνεμος, αντί να πέση, εδυνάμωνε, και αγρίευε και εθέριευε… Όταν έφθασαν εις το Κάστρον και εισήλθον εις τον ναόν του Χριστού, τόσο θάλπος εθώπευσε την ψυχήν των, ώστε αν ήσαν κατάκοποι, αν και ενύσταζον τινές αυτών, ησθάνθησαν τόσον την χαράν του να ζώσι και του να έχωσι φθάσει αισίως εις το τέρμα της πορείας των, εις τον ναόν του Κυρίου, ώστε τους έφυγε πάσα νύστα και πάσα κόπωσις… Και είτα ο ιερεύς έβαλεν ευλογητόν και εψάλη η Λιτή της μεγαλοπρεπούς εορτής…»

(Στο Χριστό στο Κάστρο) Αλ. Παπαδιαμάντης.

“ΕΓΩ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΜΟΥ ΘΑ ΤΟΝ ΦΕΡΩ ΠΑΝΤΟΤΕ…”

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

“Ημείς έχουμε την Ανάστασιν…”

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Στον Πρόδρομο στον Ασέληνον (ποίημα Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη)

Στὸν Πρόδρομον στὸν Ἀσέληνο

Πίσω στὸν Ἀσέληνο, στὸ ρέμα

ὅπου σταλάζουν τὰ ὅρη γλυκασμὸν

καὶ τὸ δάσος ὅλον φαίνεται ἔμψυχον

ἀπ’ τὸ πλῆθος τῶν κοσσυφιῶν ὁπού λαλοῦν (more…)

“ΜΝΗΜΟΝΕΥΕΤΕ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΝ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΝ!” (ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ)

Ήταν σαν σήμερα… 3 Ιανουαρίου του 1911. Σε μια ταπεινή οικία στο νησί της Σκιάθου, φεύγει από τα επίγεια για τα ουράνια το σκοτεινό τρυγόνι. Ο πολύς κυρ- Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης , η ‘’ κορυφή των κορυφών…’’ κατά τον Κωνσταντίνο Καβάφη .
Κοιμήθηκε ήσυχα, όπως ακριβώς έζησε τα 59 έτη, της επιγείου ζωής του. Πέρασε περισσότερο από ένας αιώνας από τότε και ο κυρ- Αλέξανδρος συνεχίζει να ζει μέσα από τις σελίδες των κειμένων του, που γνώρισαν αλλεπάλληλες εκδόσεις μετά θάνατον του πονήσαντος, όστις ουδέποτε εγνώρισεν την ευτυχίαν να κρατήσει ανά χείρας εν τυπωθέν δικό του βιβλίον… (more…)

Ο ρεμβασμός του Δεκαπενταύγουστου (Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Λογοτέχνης)

Ἀνάμεσα εἰς συντρίμματα καὶ ἐρείπια, λείψανα παλαιᾶς κατοικίας ἀνθρώπων ἐν μέσῳ ἀγριοσυκῶν, μορεῶν μὲ ἐρυθροὺς καρπούς, εἰς ἔρημον τόπον, ἀπόκρημνον ἀκτὴν πρὸς μίαν παραλίαν βορειοδυτικὴν τῆς νήσου, ὅπου τὴν νύκτα ἑπόμενον ἦτο νὰ βγαίνουν καὶ πολλὰ φαντάσματα, εἴδωλα ψυχῶν κουρασμένων, σκιαὶ ἐπιστρέφουσαι, καθὼς λέγουν, ἀπὸ τὸν ἀσφοδελὸν λειμῶνα, ἀφήνουσαι κενὰς οἰμωγὰς εἰς τὴν ἐρημίαν, θρηνοῦσαι τὸ πάλαι ποτὲ πρόσκαιρον σκήνωμά των εἰς τὸν ἐπάνω κόσμον ― ἐκεῖ ανάμεσα ἐσώζετο ἀκόμη ὁ ναΐσκος τῆς Παναγίας τῆς Πρέκλας. (more…)

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΟΥ ΚΥΡ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ!

Ἀλλ᾿ ὀτε ὁ ἱερεὺς ἐξελθων ἔψαλε τὸ «Δεῦτε ἴδωμεν, πιστοί, ποὺ ἐγεννηθη ὁ Χριστός», τότε αἱ μορφαὶ τῶν Ἅγίων ἐφανησαν ὡς νὰ ἐφαιδρυνθησαν εἰς τοὺς τοίχους.
«Ἀκολουθησωμεν λοιπὸν ἔνθα ὁδεύει ὁ ἀστήρ», καὶ ὁ κὺρ Ἀλεξανδρὴς ἐνθουσιῶν ἔλαβε τὴν ὑψηλὴν καλάμην καὶ ἔσεισε τὸν πολυέλεον μὲ τὰς λαμπάδας ὅλας ἀνημμένας. «Ἄγγελοι ὑμνούσιν ἀκαταπαύστως ἐκεῖ»… (more…)

«Ἡ γωνία τοῦ Παραδείσου»

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

…᾽Επάνω εἰς τὸν θαλασσόπληκτον βράχον, ὅπου τὰ κύματα φαίνονται νὰ τραγουδοῦν μυστηριῶδες νανούρισμα, ἐκεῖ ἄσπριζε ἀκόμη τότε τὸ παλαιὸν ἔρημο μοναστηράκι, προκῦπτον μέσα ἀπὸ τὴν βαθεῖαν χλόην, ἀνάμεσα εἰς τὰς πίτυς καὶ τὰς καστανέας, ὀλίγον ὑψηλότερα ἀπὸ τὴν ὡραίαν θαλασσίαν ἀγκάλην τοῦ Ἀσελήνου, ὅπου ἐβασίλευε γλυκά, σιγὰ ὁ ἥλιος, ὡς νὰ ἔκρυπτεν ὀλίγον κατ’ ὀλίγον τὰ χρυσᾶ καὶ στίλβοντα στολίδιά του μέσα εἰς τὸν θησαυρόν του.

(more…)

Όνειρον Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, αμίσθου ιεροψάλτου

O γέρων της Σκιάθου σχεδιάζει τὸ τελευταῖο του διήγημα, λίγο προτοῦ ἀποδημήσει, παραμονὲς τῶν Φώτων.

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης, υἱὸς τοῦ ἱερέως Ἀδαμαντίου Ἐμμανουήλ, διηγηματογράφος καὶ ἱεροψάλτης, ὠνειρεύθη τὴν νύκτα τῆς 2ας πρὸς 3ην Ἰανουαρίου 1911, εἰς τὴν Σκίαθον, ὅτι εὑρίσκετο εἰς τὰς Ἀθήνας, ἔλαβε δὲ σημείωμα τοῦ Βλ. Γαβριηλίδου, μὲ τὸ ὁποῖον ὁ διευθυντὴς τῆς «Ἀκροπόλεως» τὸν ἐκάλει νὰ περάσῃ τὸ ταχύτερον ἀπὸ τὰ γραφεῖα τῆς ἐφημερίδος. (more…)

Ο Παύλος Νιρβάνας γράφει στο περιοδικό “Νέα εστία” το 1933 πως τράβηξε μια μοναδική φωτογραφία τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.

[…Είχα διηγηθεί άλλοτε την ανησυχία του αυτή, όταν πήγα, κλέφτικα, με χίλιες προφάσεις, να τον φωτογραφίσω απάνω στο καφενεδάκι της Δεξαμενής. Δεν υπήρχε ως τότε φωτογραφία του Παπαδιαμάντη. Και συλλογιζόμουν ότι απ’ τη μια μέρα στην άλλη μπορούσε να πεθάνει ο μεγάλος Σκιαθίτης, και μαζί του να σβύσει για πάντα η οσία μορφή του. (more…)